Nhiều gia đình không thể thiếu người giúp việc. Ảnh: T.N. |
Gần đến ngày người giúp việc về quê ăn Tết, nhiều gia đình lo lắng tìm nguồn thay thế, sẵn sàng trả hàng trăm nghìn đồng mỗi ngày. Tuy nhiên, không nhiều cơ sở dịch vụ có thể đáp ứng nhu cầu này.
Bà Hoàng Thị Thơm (phường 13, quận Tân Bình, TP HCM) thường tập hợp gia đình 4 người con về vui chơi trong dịp Tết nên rất cần người phụ việc. Qua người quen, bà được giới thiệu một phụ nữ quê Sóc Trăng, làm 9 ngày kể từ 27 tháng Chạp với mức thù lao 900.000 đồng. Người phụ nữ này vốn làm lao công, tạp vụ cho một công ty vật liệu xây dựng, Tết không về quê mà đi làm kiếm thêm thu nhập.
Rất nhiều gia đình khác cũng cần giúp việc Tết như bà Thơm nhưng không phải ai cũng gặp thuận lợi trong việc tìm người như bà. Chị Nguyễn Thị Thùy (khu đô thị Phú Mỹ Hưng, quận 7, TP HCM) có kế hoạch đi du lịch, cần người giữ nhà, chăm sóc vật nuôi, cây cảnh, trong khi bác giúp việc hằng ngày xin nghỉ từ 23 tháng Chạp đến rằm tháng Giêng. Chị đã rao tìm người với mức lương 1 triệu đồng cho 10 ngày mà đến nay vẫn chưa có hồi âm.
Chị Hoàng Mai, chủ một đại lý bánh mứt kẹo lớn trên đường Trương Công Định (quận Tân Bình, TP HCM) cũng đã huy động các mối để tìm người giúp việc dịp Tết từ đầu tháng 11 âm lịch mà nay vẫn chưa có kết quả. Với chị, Tết mới là dịp làm ăn lớn nên công việc rất tất bật. "Nhà tôi bán hàng tới tận sát giao thừa, không còn thời gian dọn dẹp nhà cửa. Hàng trăm thứ việc lặt vặt, không có người phụ giúp thì gay lắm", chị Mai than vãn.
Còn bà Lê, chủ một doanh nghiệp khá lớn ở Tây Hồ, Hà Nội, từ đầu tháng chạp đã cố thuyết phục hai cô gái giúp việc nhà ở lại qua Tết với mức thưởng thêm 1,5 triệu đồng, nhưng họ không đồng ý. Do đó, bà cũng đang nhờ người quen tìm giúp 2 người thay thế tạm thời. “Tôi đã vất vả làm việc quanh năm, Tết là lúc phải được nghỉ ngơi, vui vẻ chứ không muốn lại vùi đầu vào hàng núi công việc” - bà nói.
Nhưng “cả năm làm việc, Tết phải nghỉ ngơi” cũng là quan điểm của hầu hết những người đi giúp việc gia đình. Với họ, việc sum họp trong dịp này vô cùng thiêng liêng nên dù có được trả lương cao bao nhiêu, họ cũng kiên quyết từ chối. “Quanh năm tôi đã phải ở trong nhà của người khác, vì thế vào ngày Tết, dù thế nào tôi cũng phải về để được ở trong nhà tôi, giữa các con tôi”- bà Loan, người Thanh Hoá, làm cho một gia đình ở Hoàng Mai, Hà Nội, nói. Đó chính là lý do khiến phần lớn các cơ sở cung cấp giúp việc đã phải lắc đầu khi có khách hàng yêu cầu tìm người cho mấy ngày Tết.
Tuy nhiên, vẫn có những cơ sở có nguồn cung giúp việc Tết khá phong phú. Ở TP HCM, nhiều gia đình và công ty dịch vụ hướng đến đối tượng sinh viên. Ông Nguyễn Đức Dũng, Trung tâm hỗ trợ sinh viên TP HCM, cho biết, mức thù lao cho họ khoảng 900.000-1,5 triệu đồng, công việc chủ yếu là dọn dẹp nhà cửa, phụ chủ nhà đi chợ, nấu cơm, trông giữ em bé.
"Sinh viên thường tiếp thu nhanh, chủ động công việc nên được các gia đình tin cậy. Không ít gia chủ lì xì thêm cho các em", ông Dũng nói.
Còn bà Phước Kiến, bộ phận giới thiệu việc làm Tết cho sinh viên (Hội sinh viên TP HCM) cho biết thực ra số sinh viên muốn giúp việc nhà cũng không nhiều: “Các em có khá nhiều lựa chọn nên ít em đăng ký giúp việc nhà. Tuy nhiên, số lượng sinh viên giúp việc có thể tăng vào cận Tết, khi không còn những công việc khác".
Tìm sinh viên giúp việc Tết cũng là một giải pháp của các cơ sở dịch vụ tại Hà Nội, trong đó có Công ty cổ phần đầu tư và phát triển nông thôn (Khâm Thiên, Đống Đa). Bà Lương Phương Oanh, chủ nhiệm văn phòng giúp việc của công ty cho biết, trong vòng 1-2 năm trở lại đây đã tiếp nhận một số học sinh, sinh viên nghèo muốn kiếm tiền trong dịp này.
Tuy nhiên, với cơ sở này và các công ty giúp việc khác ở Hà Nội, nguồn cung chủ yếu trong những ngày Tết chính là dân nghèo ở các tỉnh miền núi như Yên Bái, Tuyên Quang, Cao Bằng, Phú Thọ… Quanh năm, họ làm nông hoặc các công việc khác, thu nhập rất thấp. Với khoản thù lao 70-100.000 đồng mỗi ngày, chỉ qua đợt Tết họ đã có khoảng 700.000 đến 1 triệu đồng.
“Vì đó là số tiền rất lớn so với người dân miền núi nên có những xã cứ dịp Tết là vắng tanh vì phụ nữ thường đi kiếm tiền, sau đó mới về ăn Tết bù” - bà Oanh nói. Văn phòng của bà có hệ thống chân rết để tìm và vận động người ở các địa phương đi làm Tết, đích thân bà cũng đến tận nơi để sàng lọc.
Mỗi dịp Tết nguyên đán, văn phòng của bà Oanh cung cấp cho thị trường Hà Nội hàng trăm người. Có những “đơn đặt hàng” được gửi đến từ mấy tháng trước Tết, nhưng dồn nhiều nhất là khoảng 20 tháng Chạp trở đi. Năm nào cũng vậy, đến 29 Tết bà Oanh còn nhận được những cú điện thoại yêu cầu cho người gấp.
Chủ một cơ sở dịch vụ ở Kim Mã (Hà Nội), cho biết thường từ ngày 22-24, người làm từ các tỉnh mới đến Hà Nội và bắt đầu được điều phối về các gia đình đã đăng ký. Ở cơ sở này, khách có thể lựa chọn 2 cách: Nếu người giúp việc ăn ở luôn trong nhà, giá 100.000 đồng mỗi ngày, còn nếu chỉ làm việc ban ngày, tối đi chỗ khác ngủ thì giá cao hơn, khoảng 120.000 đồng. Ngoài lương, chủ nhà phải trả phí dịch vụ cho công ty khoảng 300.000 đồng. Ở các cơ sở khác, mức giá cũng tương tự hoặc thấp hơn một chút.
Không chỉ các doanh nghiệp chuyên cung ứng lao động mới tham gia dịch vụ giúp việc Tết. Nhiều người vốn là chủ quán cơm, buôn bán nhỏ, chạy chợ có người nhà, người quen ở quê cũng tranh thủ kiếm tiền bằng cách này. Họ đích thân đi, hoặc gọi điện về quê nhờ người tìm kiếm, thuyết phục và đưa lên thành phố, rồi cho đến gặp những gia đình có nhu cầu. Với mỗi người được mang đến, họ được trả công 200-400 nghìn đồng.
Một số người vốn làm giúp việc cho các gia đình ở Hà Nội, trước khi về quê cũng “dắt mối” cho người quen ở quê ra làm Tết. Bà Hạnh, làm cho nhà chị Hoa ở quận Thanh Xuân, là một ví dụ. Được chủ nhờ, bà đã gọi điện cho một người họ hàng ở Hải Dương ra thay mình trong dịp Tết, được thưởng công 300.000 đồng. Biết chuyện này, nhiều gia đình khác quen chị Hoa cũng nhờ, và bà Hạnh đã kiếm được hơn 3 triệu đồng tiền “môi giới”.
Người giúp việc Tết chỉ làm trong 7-10 ngày, vì vậy để bảo đảm an toàn, các gia đình nên yêu cầu xem kiểm tra giấy tờ tuỳ thân và giấy tạm vắng của họ, sau đó đưa họ đi đăng ký tạm trú.
Hải Hà - Lan Hương